Onafhankelijkheid: versneld of aangepast
De tevredenheid van de afgelopen 15 jaren over de koninkrijksbanden, zoals vastgelegd in het Statuut, vervaagt. Directe aanleiding: 30 mei 1969. De ongeregeldheden in Willemstad laten opeens een deficit zien in de mogelijkheden van dit verdrag. Nederland stond letterlijk en figuurlijk te ver van haar Caribische partners af om daadwerkelijk borg te kunnen staan voor de grondrechten vastgelegd in het Statuut. (behoorlijk bestuur, militaire bijstand enz. enz.). Dekolonisatie werd door Nederland sindsdien niet meer verstaan als de herijking van de banden tussen partners en een zo ver mogelijke decentralisatie van de macht.(Zie periode I). De inzet van het beleid van de Europese partner werd: onafhankelijkheid. Totale soevereiniteitsoverdracht. Anders dan Suriname (1975) koos de Nederlandse Antillen om niet in te gaan op de wensen van Den Haag om versneld onafhankelijk te worden.