Staatkundige geschiedenis 5 Periode 2004 - 2010

Staatkundige geschiedenis 5 Periode 2004 - 2010

Van de referenda tot 2010
lees meer

Volksraadplegingen 2004-2005

Door allerlei interne politieke ontwikkelingen vervaagde de cohesie tussen de vijf eilanden. Om een goed beeld te krijgen van wat de eilanden wensten, werden volksraadplegingen gehouden. De bevolking van St. Maarten gaf al op 23-6-2000 te kennen een status aparte zoals Aruba te prefereren. Sindsdien voerde de politiek op St. Maarten de druk op om staatkundige hervormingen uit te voeren.  De bevolking van Bonaire (10-9-2004) en die van Saba (5-11-2004) stemden voor directe banden met Nederland. De bevolking van Curaçao stemde op 8-4-2005 eveneens voor een status aparte, en St. Eustatius stemde als enige, op dezelfde dag, vóór de optie ‘behoud van de Antillen’. Al in 2004 constateerde de commissie Jesurun (oud-gevolmachtigde minister Edsel A.V. “Papy” Jesurun), in haar advies aan de regering getiteld ‘Nu kan het nu moet het!’ dat er grote ontevredenheid over het staatsverband bestond en dat het draagvlak daarvoor nagenoeg verdwenen was. De eerste Ronde Tafel Conferentie (Start-Ronde Tafel Conferentie) over de staatkundige veranderingen vond plaats op 26-11-2005. Afgesproken werd om de nieuwe staatkundige verhoudingen in juli 2007 te laten ingaan. Uiteindelijk was 10 oktober 2010 de grote datum. Verken in deze expo de ontwikkelingen van Ontmanteling van de Nederlandse Antillen en Opbouw van de nieuwe entiteiten.

Koninkrijk voor 2010

Sinds 10-10-2010 bestaat het Koninkrijk der Nederlanden uit 4 landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. De Nederlandse Antillen zijn opgeheven. De nieuwe structuur houdt in dat Curaçao en Sint Maarten nu autonome landen zijn terwijl Aruba zijn status van land binnen het Koninkrijk behoudt. Een status die het al sinds 1986 had. Bonaire, Sint Eustatius en Saba (allen onderdeel van Caribisch Nederland) zijn bijzondere gemeenten van Nederland geworden. De landen Curaçao en Sint Maarten hebben nu (net als Aruba) elk een eigen regering en parlement. 

Koninkrijk na 2010

Regering en parlement zijn gezamenlijk bevoegd wetgeving te maken op het gebied van de eigen aangelegenheden. Op Bonaire, Sint Eustatius en Saba vervangt de Nederlandse wetgeving stapsgewijs de Antilliaanse wetgeving waarbij zorgvuldig naar de situatie per eiland wordt gekeken. Bonaire, Sint Eustatius en Saba houden 2 overheden, namelijk de lokale overheid en de Nederlandse Rijksoverheid. De Nederlandse Rijksoverheid neemt grotendeels de plaats in van de oude landstaken van de Nederlandse Antillen.

De nieuwe landen in het Koninkrijk krijgen de eerste jaren nadrukkelijk met de Nederlandse "waarborg" functie te maken.

Kabinet Ys

Het Kabinet Etienne Ys (PAR) werd op 4 juni 2004 geïnstalleerd. Het bleef aan tot 2006.

Nederlandse politici belast met Antillen

Alexander Pechtold (D66). 2005-2006

Nederlandse politici belast met Antillen

Atzo Nicolai (VVD) 2006-2007

Nederlandse politici belast met Antillen

Ank Bijleveld (CDA) 2007-2010

Politici Eilandgebieden

Zita A.M. Jesus-Leito (PAR), gedeputeerde van Algemene Zaken van het Eilandgebied Curaçao belast met het constitutionele proces.

Politici Eilandgebieden

Sarah A. Wescot-Williams (Democratic Party), belast met Constitutionele Zaken op het Eilandgebied St. Maarten

Politici Eilandgebieden

Ramoncito Booi (UPB) van het Eilandgebied Bonaire.

Politici Eilandgebieden

Will Johnson (WIPM) Saba. In 2007 werden de onderhandelingen voor het staatkundig hervormingsproces door zijn zoon Chris Johnson voortgezet.

Politici Eilandgebieden

Commissioner, Roy Hooker, (DP St. Eustatius) (midden op de foto). Later overgenomen door Julian C.A. Woodley.

Referendum 2005

Nadat de bevolking van St. Maarten haar voorkeur voor een staatkundige toekomst al in 2000 in een referendum had uitgesproken, werden in 2004 en 2005 op de overige eilanden Staatkundige Referenda, onder auspiciën van de Verenigde Naties, georganiseerd. De keuze voor een toekomstige staatkundige status werd aan de bevolking voorgelegd.

Uitslagen Referendum

De Referenda werden gehouden op

St. Maarten: 23 juni 2000;
Bonaire: 10 september 2004;
Saba: 5 november 2004;
Curaçao: 8 april 2005;
St. Eustatius: 8 april 2005.

 

Topoverleg 2005

Ter voorbereiding op de Start RTC werd in september op Curaçao een Topoverleg gevoerd tussen Eilanden, Land NA en Nederland.

Start Ronde Tafel Conferentie 2005

Hierbij werd gesproken over schuldsanering op voorwaarde van een deugdelijke begroting.

Kabinet De Jongh-Elhage

Verwacht werd dat het Kabinet De Jongh-Elhage I (2006-2010) het laatste kabinet van het Land Nederlandse Antillen zou worden.

RTC november 2006

Topoverleg ter voorbereiding van de RTC van november 2006.

Slotverklaring oktober 2006

In het Spaansche Hof in Den Haag werden de slot afspraken over het constitutionele hervormingsproces besproken.

Eilandsraad Curaçao verwerpt slotaccoord

Alleen op Curaçao werd het akkoord op 29 november 2006 verworpen door een meerderheid van de Eilandsraad.

Overleg zonder Curaçao

Het constitutionele proces ging door, zonder Curaçao. Op 12 februari 2007 werd in "Bel Air" op St. Maarten het "Overgangsrapport" getekend.

Positie Curaçao

Op 20 april 2007 werden op Curaçao eilandsraad verkiezingen gehouden. Als winnaar kwamen uit de bus PAR en MAN.

Protesten op Curaçao

Ca. 200 betogers demonstreerden tegen de "uitverkoop van onze autonomie" tijdens de bijeenkomst van de "Stuurgroep", 12 nov. 2007, Curaçao.

Aliansa Patriótiko

De oppositie tegen de Slotverklaring van 2 november 2006 verenigde zich in de zogenaamde “Aliansa Patriótiko”. Bindend was de "no" slogan.

Toetsings RTC 15 december 2008

Deze RTC was gepland in het ITC op Curaçao maar werd vanwege een bommelding verplaast naar Marinebasis Parera.

Protesten rond Toetsings RTC

De avond voor de Toestings Ronde Tafel Conferentie, 14 december 2008, werd het Koninkrijksconcert verstoord door een groep demonstranten op het Brionplein.

Referendum 15 mei 2009

Het referendum 15 mei 2009 was geen "staatkundig" referendum, waar het zelfbeschikkingsrecht werd getoetst. Het onderhandelingsresultaat werd voorgelegd met si of no.

Uitslag Referendum

De uitslag van het referendum liet een nipte maar duidelijke meerderheid zien voor de voorstanders, 52% versus 48%.

Statenverkiezingen 22 januari 2010

Het Kabinet De Jongh-Elhage II, 2010 werd gevormd nadat de PAR de Statenverkiezingen had gewonnen.

Slot RTC,

In de Slot Ronde Tafel Conferentie werden de afspraken over het nieuwe Statuut, de nieuwe verhoudingen binnen het Koninkrijk, vastgelegd. Deze zouden ingaan op 10-10-2010.

De Slot Ronde Tafel Conferentie vond plaats in de monumentale Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag. Op de foto boven: 4 dagen voor deze ondertekening kwam minister president J.P. Balkenende nog langs op Curaçao. Op 5 september 2010 werd hij op vliegveld Hato ontvangen door minister president De Jongh-Elhage.

Den Haag 9 september 2010

Minister president van de Nederlandse Antillen, Emily de Jongh-Elhage, naast minister van Constitutionele en Binnenlandse Zaken van de Nederlandse Antillen, Roland Duncan, tijdens de Slot Ronde Tafelconferentie op 9 september 2010 in Den Haag.

Op 10 oktober 2010 werden de nieuwe verhoudingen binnen het Koninkrijk van kracht. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat sinds 10-10-2010 uit de landen:

Nederland, Aruba, Curaçao en St. Maarten, die hun bestuurszaken autonoom behandelen. Gezamenlijke taken zijn: Defensie, Burgerschap (Nederlanderschap), Buitenlandse Betrekkingen en de garantie op Goed Bestuur en grondrechten.

De eilanden Bonaire, Saba en St. Eustatius zijn sinds 10 oktober 2010 onderdeel van Nederland. Ze hebben de status van Bijzondere Openbare Lichamen.