Shell werkte met diverse aannemersbedrijven. Werkspoor Caribbean (Wescar) was één van deze bedrijven. De Curaçaosche Federatie van Werknemers, C.F.W., vertegenwoordigde de werknemers die werkzaam waren bij Wescar. Voorzitter van de C.F.W. was Ewold Ong A Kwie, een gematigd vakbondsleider die opkwam voor de belangen van de leden van zijn bond. De arbeiders van de Shell waren lid van de P.W.F.C. (Petroleum Workers Federation Curaçao) met als voorzitter Hubert Spencer.

Op 6 mei zou de CAO bij Wescar aflopen. De onderhandelingen tussen Wescar en C.F.W. hadden geen resultaat opgeleverd. Wescar begon individuele arbeidscontracten af te sluiten met werknemers, tot grote ergenis van de C.F.W.. Op 6 mei ging men over tot een staking. Ongeveer 400 man van Wescar staakten die dag. Op 7 mei hervatten de CAO onderhandelingen, met als inzet “equal work, equal pay” omdat men hetzelfde loon wenste voor de onderaannemers als de Shell-arbeiders kregen. De lonen van de Wescar arbeiders moesten in twee fasen met 40% worden opgetrokken.  Het voorstel van Wescar werd door de C.F.W. verworpen en op 26 mei besloot men weer te gaan staken. Wescar dreigde de stakers te ontslaan. Een algehele staking van C.F.W. (ook in andere sectoren) werd uitgeroepen en Ong A Kwie riep op tot een solidariteitsstaking. Hieraan werd massaal gevolg gegeven. Bij de Curaçaose werknemers onstond het gevoel “wij kunnen eindelijk het verschil maken, we zijn niet bang te vechten voor onze rechten”. 

Op 29 mei werd de sfeer steeds explosiever, de algemene ledenvergadering van de P.W.F.C in de Casa Sindical resulteerde al in het molesteren van passerende auto’s. Daar werd besloten tot een solidariteitsstaking op 30 mei. Op de avond van 29 mei om 23:00 uur waren al 100 man aanwezig bij Post V. Op de ochtend van  30 mei kwamen daar 4.000 tot 5.000 arbeiders bijeen. De leiders van de Havenarbeiders, Papa Godett en Amador Nita, waren ook bij Post V aanwezig. Ong A Kwie wilde een delegatie naar Fort Amsterdam sturen om te bemiddelen. Godett riep de woedende menigte op zelf naar Fort Amsterdam te marcheren.  De leuze was “pan i rekonosementu” “brood en erkenning”. 

Bij de acties op 30 mei verloor de gematigde Ong A Kwie het overwicht op de demonstranten. Het initiatief lag bij de meer radicale leiders Godett, Nita en Brown, die de woede van duizenden wisten te bundelen tot orkaankracht. Vlak voor de ingang van Punda, bij de Kerkstraat (Parera), waar de politie een kordon had aangebracht, werd Godett door een politiekogel geraakt. Hij werd door Ong A Kwie en Nita naar het ziekenhuis begeleid. Met duizenden woedende betogers, zonder leiders, aan de poorten van Punda ....

Het trio Ong A Kwie, Godett en Nita leiden de mars naar Fort Amsterdam.  De route was vanaf Post V, via de Schottegatweg Noord, rotonde Biesheuvel, Rijkseenheidboulevard, Parera via de Fokkerweg, Berg Altena, Punda. Bij de mars voegden zich werkloze jongeren, die de eigen leus “nos lo siña nan rèspèta nos” toevoegde aan de leus “pan i rekonosomentu”. De ongeregeldheden begonnen al bij Post V, waar de pickup van de eigenaar van Plantage Blaauw in brand werd gestoken, benzinedrums werden in brand gestoken, auto’s omver geduwd, Henderson Supermarkt bij de Schottegatweg werd geplunderd, vooral sterke drank werd meegenomen en genuttigd, Fruteria Nobrega bij de rotonde van Biesheuvel werd geplunderd, de ruiten van een bus bij Biesheuvel werden vernield, de ruiten van Elga en Coca Cola werden ingegooid, bij Texas Instruments werden vernielingen aangericht en werd de manager gemolesteerd.

Bij Parera kwamen de stakers tot een halt. Hier wachten 28 politiemannen de stakers op boven aan de Kerkhofweg, naast het Joods Kerkhof. Ze hadden een barricade gevormd maar werden zodanig met stenen en flessen bekogeld dat ze zich terugtrokken naar beneden de Kerkhofweg.

De demonstranten staken een achtergebleven politievrachtauto in brand waarmee een van hen, Manuel Gutierrez, op het politiekordon inreed en een dodelijk schot kreeg. Een andere demonstrant, Orlando Gerardina werd vermoedelijk door een afgeketste politiekogel dodelijk geraakt. Godett stond met de rug naar de politie, met de handen omhoog, de menigte tot kalmte te bedaren. Hij werd ook door een politiekogel in zijn rug geraakt. Ong A Kwie en Nita brachten Godett naar het ziekenhuis, waar hij werd geopereerd door Dr. Thaams. 22 van de 28 politiemannen bij het cordon Kerkhofstraat waren gewond geraakt, de menigte was niet meer tegen te houden. Zonder leiders stortte de woedende massa zich op Punda en Otrobanda, waar vele zaken werden geplunderd, vernield en in brand gestoken. Fort Amsterdam, het eigenlijke doel, was hermetisch afgesloten en werd bewaakt door militairen. 

Het trio Godett, Ong A Kwie en Nita waren in het ziekenhuis te Otrobanda. De menigte brak door de blokkades bij de Kerkhofstraat en via sluiproutes naar Punda. Menigte en omstanders omzeilen de blokkades en vinden hun weg naar Punda door sluiproutes via Cher Asile, Monte Verde en St. Jago.

Collectie Alberto.

Luchtfoto. Panden in de Heerenstraat in Punda en Brionplein (Tauber) in Otrobanda in brand. (foto Amigoe)

De voorzitter van de Kamer van Koophandel, Lio Capriles, gaf aan dat 340 bedrijven schade hadden geleden, voor naar schatting 30 miljoen gulden, 400 mensen werkloos en zonder ondersteuning kwamen te zitten. De gemeenschap ca. 15 miljoen gulden aan belastingopbrengsten zou verliezen in de komende 4 tot 5 jaar en het nationaal inkomen naar schatting 20 a 25% zou afnemen, voor in totaal zo’n 50 tot 75 miljoen gulden. 

Winkels die ernstig werden beschadigd en geplunderd waren onder meer El Siglo, El Globo, Casa Cohen, Spritzer & Fuhrmann, Casa José, El Combate, Casa de los Amigos, Curven, La Bandera China, Verona’s, La Casa Amarilla. In Otrobanda onder meer: Tauber Hermanos, Casa Leon, Hotel Americano, Discotheek Brion, Pension Brion, Botíca Brion, het OGEM gebouw, het St. Martinus gesticht en klooster, het bisschoppelijk paleis. Hierbij ging het archief van het bisdom in vlammen op met de zo belangrijke historische bronnen als de doop-, trouw- en begraafboeken. Ongeveer 30 auto’s branden uit. 

Militaire bijstand werd door de Antilliaanse regering gevraagd aan Nederland. Van de hier aanwezige mariniers werden velen ingezet om te helpen met de ordehandhaving. Een avondklok werd ingesteld van 19:00 – 06:00 uur. Samenscholing en verkoop van alcohol werd verboden. Punda en Otrobanda werden afgesloten door de militairen. Op verzoek van de Antilliaanse regering werden nog 200 militairen uit Nederland overgevlogen.  In totaal werden 322 personen door de politie gearresteerd en verhoord, maar ook weer vrij gelaten. Amador Nita werd gearresteerd omdat hij het aftreden van de regering had geëist, hij werd dezefde avond weer vrijgelaten. Stanley Brown werd gearresteerd vanwege opruiende berichten over brandstichting in de Víto. 

Terwijl Ong A Kwie de mars op Punda had ingezet, had Reggie Venloo de onderhandelingen met Wescar en Shell voortgezet. Shell besloot de eis van de stakers in te willigen. In Casa Sindikal besloten de vakbonden om de regering te verzoeken om binnen 48 uur af te treden. 

De arbeiderspartij Frente Obrero Liberashon 30 di mei werd opgericht door de leiders van de opstand van 30 mei. Bij de Statenverkiezingen van 1969 werd deze partij de derde partij in zetelaantal. Op de foto: 3 leden van de nieuwe partij Frente Obrero Liberashon 30 di mei (FOL), vlak na 30 mei 1969, op weg naar de gouverneur om beëdigd te worden: Broertje Janga, Amador Nita en Stanley Brown.

Godett en Nita op de trap op weg naar de gouverneur.