Tepnan pa ora ta buska den e Registro di personanan sklabisá (slavenregisters)

Yena nòmber di e persona ku bo ta buska. Den tempu di sklabitut, esnan sklabisá no tabatin fam, solamente un nòmber. Ta te ora ku nan a bira liber nan a haña fam i/òf mas nòmber. Hendenan ku a rekobrá nan libertat promé ku dia 1 di yüli 1863, nan fam ta nombra den e kolòm titulá ‘remarkenan’. Miéntras nòmber i fam kompleto, di e hendenan ku a rekobrá nan libertat dia 1 di yüli 1863 den stadsdistrict i derde district di Kòrsou ta nombra den e kolòm titulá ‘nòmber’.

Dado kaso bo ke sigui buska den e registronan di personanan sklabisá mes, bo por hasi esaki solamente pa medio di e nòmber. Pa hasi e chèns di un resultado mas grandi, pa buska mas efektivo, ta rekomendabel yena e nòmber ku bo ta buska huntu ku nòmber di e doño òf nòmber di e mama. No tin mester di pone koma [,] or [AND].

Ora ta buska nòmber, por hasi uso di ‘wildcards’. Ku un ? por remplasá 1 lèter, I ku un * por remplasá ningun òf mas lèter. Pa mas sigur por purba yena variantenan ortográfiko di e nòmber. Tene na kuenta ku tin ora a pone un number òf símbolo n’e nòmber paso tin mas hende ku e mesun nòmber; p’asina por distinguí nan fo’i otro. Ku (…) ta indiká ku e informashon no ta legibel. Nòmbernan ku un ij òf un y ta skibi ku un ‘ij’.    
 

Kua informashon mi por haña den e índise?

Den e índise por haña informashon for di e registro di personanan sklabisá (slavenregisters) di Kòrsou i e registronan di emansipashon (emancipatieregisters) di Stadsdistrict i Derde District di Kòrsou. Den e registro di personanan sklabisá, esnan sklabisá ta inskribí rib’e página, e folio, di nan doño. E registro di personanan sklabisá ta kuminsá na 1839 i ta sigui te abolishon di sklabitut na Kòrsou ku ta 1 di yüli 1863. E registronan di emansipashon ta e inskripshon di èks esklabonan, ku nan fam nobo, atkirí na 1863. Ei den ta nombra tambe nòmber di e èks doño.

Den e registronan di personanan sklabisá bo ta haña e hòmber di e un persona, su sekso, aña di nasementu, nòmber di su mama, e doño i un link pa e skèn di e folio. Banda di esei bo ta haña e fecha riba kua a nota un kambio, e tipo di kambio (nasementu, fayesimentu, inskripshon, kanselashon di inskripshon i registrashon) i tin ora informashon adishonal. Den tempunan ayá ora un hende nase, muri, ser bende òf liberá, tabata nota eseinan komo kambio. Si tin solamente un aña nota komo kambio, p.e. 1839, ta unifiká ku e persona ei ta inskribí fo’i un prinsipio di e registro di personanan sklabisá, bou di aña 1839. Personanan ku segun e registro tabata na bida ainda na momentu di abolishon di sklabitut tin 1 di yüli 1863 komo fecha di kanselashon di inskripshon (uitschrijvingsdatum).  

Den e registronan di emansipashon bo por haña e fam, nòmber, nòmber di e mama, e edat òf aña di nasementu di e hendenan ku a rekobrá nan libertat na 1863 i e nòmber di e lastu/ èks doño. Den sierto kasonan tin asta informashon adishonal, por ehèmpel tokante kambionan di nòmber despues di 1863. 

Splikashon di e diferente sekshonnan den e índise

Nòmber

Den e rúbrika aki bo ta haña e nòmbernan. Den e registro di personanan sklabisá ta trata semper di e nòmber òf nòmbernan di e persona, komo ku no tabata permití pa personanan sklabisá tin un fam. Pues ta trata aki nan di e nòmber ku e persona a risibí na momentu ku a sklabis’é te 1863. Den e Registronan di personanan liberá di 1863 (Registers der vrijgelatenen uit 1863) ta nombra e nòmber i famnan ku personanan a risibí na momentu di abolishon di sklabitut ku ta 1 di yüli 1863.

Den sierto kaso tin hende ku tabata konosí bou di un otro nòmber ku nan nòmber formal. Den e kaso asina, a nota e nòmber adishonal ei aserka, entre paréntesis òf komo alternativa. A skohe pa tene e tipo di nòmbernan separá usando e palabra ‘òf’ entre nan (‘Klaas òf Nicolaas’).
 

Sekso

Den e sekshon aki ta indika si e persona ta hende muhé òf hende hòmber.
 

Fecha di nasementu

Den e registro di personanan sklabisá i den mayoria di e inskripshonnan den e registronan di emansipashon, ta nombra e aña di nasementu n’e rúbrika aki.Mas tantu den e registronan di emansipashon, por haña de bes enkuanto e fecha di nasementu nombrá.
 

Edat

Den hopi kaso, no ta nombra e aña di nasementu sino e edat di e persona, na ora di inskripshon den e registronan di emansipashon.
 

Mama

Aki ta trata di e nòmber di e mama di e persona. Esaki semper ta nota tantu den e registro di personanan sklabisá komo den e registronan di emansipashon. E mesun informashon ku ta nombrá bou di ‘nòmber’ ta konta p’aki tambe. Tin biaha tin pará tras di un nòmber ku e mama a fayesé òf tin biaha no tin nòmber pero si e palabra ‘morto’, indikando ku e persona a fayesé. Spesialmente serka personanan di mas edat bo ta mira hopi biaha ‘deskonosí’ skibí serka e mama.
 

Doño

Den e registro di personanan sklabisá, esaki ta e nòmber di e doño di personanan sklabisá miéntras ku den e registro di emansipashon esaki ta referí n’e èks doño. En prinsipio a nota e nòmbernan manera nan ta indiká den e registronan. Loke si a remplasá den e banko di dato ta algun abreviashonnan manera ‘wed.’ i ‘bl.’, pa ‘weduwe’ i ‘boedel’, p’asina e informashon bira mas komprensibel. Den kaso ku e nòmber di un doño tin un strepi dor di dje i a remplas’é ku nòmber di su viuda òf otro miembro di famia, sin ku a pasa e hendenan ku ta kai bou di dje pa un otro folio, ta nombra ámbos nòmber bou di e kolòm ‘doño’.
 

Fecha di inskripshon

Esaki te fecha riba kua a inskribí e persona serka su doño. Personanan ku ya tabata propiedat dje mesun doño promé ku e registro di personanan sklabisá di 1839, a haña 1839 komo fecha di inskripshon. Mayoria biaha e fecha di inskripshon di personanan resien nasi, ta nan fecha di nasementu. Den kaso di kompra òf benta di personanan estranhero (no di Kòrsou) ta pone aki e fecha riba kua a registrá e kompra. E fecha ei no nesesariamente ta e fecha real di e kompra. Bo tin tambe un grupo spesial ku ta e personanan ku ta inskribí òf ku a kanselá nan inskripshon a base di un dekreto di gobièrnu, un desishon di gobièrnu kolonial. Den un kaso asina ta konsiderá e fecha di e dekreto di gobièrnu komo e fecha nobo di inskripshon.
 

Informashon adishonal relashoná ku inskripshon

Aki bo ta haña informashon adishonal ku e ámtenar a añadí. Esaki por ta e fecha di nasementu òf e nòmber di e doño anterior di e persona. Aki por haña tambe informashon tokante e resolushonnan di gobièrnu. Si tin indiká ku tin informashon adishonal pero rib’e skèn no ta nombra nada tras di e nòmber, ta nifiká ku riba un página anterior a pone un informashon ku ta bálido pa henter un grupo di hende. Dado kaso a kumpra un hende, bo por haña aki tambe nòmber di e doño anterior i e number di folio kaminda e hende tabata inskribí anteriormente.
 

Fecha di kanselashon di inskripshon

Pa e fecha di kambio (mutatiedatum) di kanselashon ta konta e meskos ku loke a nombra na fecha di kambio di inskripshon. Algu remarkabel tokante e kanselashonnan di inskripshon ta, ku asta na momentu di emansipashon di 1 di yüli 1863, no ta nombra ku e personanan ya no ta inskribí. A solushoná esaki dor di pone ‘1 di yüli 1863’ komo fecha di kambio.
 

Informashon adishonal relashoná ku kanselashon di inskripshon

Meskos ku na informashon adishonal relashoná ku inskripshon, bo ta haña informashon adishonal ku e ámtenar a añadí. Si a inskribí un hende serka un doño nobo, bo ta haña aki nòmber dje doño nobo i e number di folio.
 

Remarke

Den e kolòm ‘Remarke’ tin biaha tin informashon ku no ta pará den e registro di personanan sklabisá òf registro di emansipashon pero ku ta un komplemento rib’e esakinan, for di Index Curaçao: Vrij van Slavernij (manu-mishonnan)  òf for di e lista di kuentanan habrí (borderellen) den Archief van de Algemene Rekenkamer, 1814-1953: Comptabel Beheer (2.02.09.08) numbernan di inventario 238-245 z.
 

Referensia

Esaki ta referí na e fuente, riba kua e informashon den e kolòm ‘remarke’, ta basá riba dje.
 

Number di inventario

E number di inventario ta e number bou di kua e dokumento ta registrá na Archivo Nashonal di Kòrsou. E ocho bukinan di e registro di personanan sklabisá tin number di inventario 53 te ku 60. E registronan di emansipashon tin nòmber di inventario 116 (‘Register der vrijgelatenen in het derde district’) i 117 (‘Register der vrijgelatenen in het stadsdistrict’).
 

Folio

Ta trata e number di folio dje dokumento registrá. Rib’e registro di personanan sklabisá e number di folio ta pará n’e parti robes ariba di e página i rib’e registro di emansipashon, n’e parti meimei òf drechi ariba di e página. E registro di personanan sklabisá ta konsistí di ocho buki pero e numbernan di folio ta numerá di 1 te ku 1070. Kada un di e dos registronan di emansipashon ta kuminsá for di folio 1.
 

Seri di registro

Komo ku e registro di personanan sklabisá a keda den uso pa henter e periodo 1839-1863, ta nombra únikamente dos seri den e kolòm aki: 1839-1863 pa e registro di personanan sklabisá i 1863 pa e registronan di emansipashon. 
 

Tipo di registro

Den e banko di dato tin tres tipo di registro: e Slavenregister, e Register der vrijgelatenen in het stadsdistrict i e Register der vrijgelatenen in het derde district.
 

Imágen

Aki por klek riba un link ku ta hiba bo na un kopia di skèn di e página original den e registro di personanan sklabisá òf registro di emansipashon.
 

Dikon mi no por haña e persona korekto den e índise?

E Index Curaçao: Slavenregister en Emancipatieregisters 1839-1863 ta konsistí di e registronan kompletu di personanan sklabisá di Kòrsou (1839-1863) i  Registers der vrijgelatenen van het stadsdistrict en het derde district van Curaçao (1863), komplementá ku informashon di manumisionan (1839-1863) i remarkenan for di e lista di kuentanan habrí, e notifikashon ku doñonan di e personanan sklabisá mester a hasi na 1862 pa por reklamá sèn mará na abolishon di sklabitut. Lamentablemente e  inventarisashon di personanan sklabisá na Kòrsou no ta kompletu.

E registronan di personanan sklabisá di Kòrsou ta kompletu pa loke at trata e periodo 1839-1863, pero no ta tur persona sklabisá tabata inskribí den e registro di personanan sklabisá. Den e registro di personanan sklabisá a registrá solamente personanan ku tabata propiedat di personanan priva òf organisashonnan. Personanan ku tabata propiedat di gobièrnu, e asina yama esklabonan di gobièrnu, no ta registrá den e registronan di personanan sklabisá. Ta trata di probablemente di algun sentenáres di persona. Banda  di esei ta importante indiká ku e registro di personanan sklabisá aki a trata di e isla Kòrsou i no kolonia Kòrsou (ku tabata enserá Aruba, Bonaire, St. Maarten, St. Eustatius i Saba tambe). For di e fuentenan ta resultá ku e islanan ei tabata tene nan propio registrashon. No a inkluí e registronan ei den e banko di dato aki.

E registronan di emansipashon (registronan di personanan liberá) di 1863 no ta kompleto mas. Na Archivo Nashonal Kòrsou tin solamente e registronan di stadsdistrict i derde district; falta e otro distritonan. En total tin 4208 personanan inskribí den ámbos registro. Segun e registro di personanan sklabisá tabatin 7019 persona inskribí riba 31 di yüni 1863. Despues di implementá korekshon den e lista di kuentanan habrí, tabatin sigur 6750 persona sklabisá. Esaki ta nifiká ku falta sigur un 2750 persona den e registronan di emansipashon.

Unda mi por haña e registronan original di personanan sklabisá i di emansipashon di Kòrsou?

Por haña/konsultá e registronan di personanan sklabisá di Kòrsou na Archivo Nashonal Kòrsou, den 005 Archief Koloniale Overheid, inventario 3 Hoofdambtenaar Arbeidszaken, numbernan di inventario 53-60.

Por haña e registronan di emansipashon, ku formalmente yama Registers der vrijgemaakte slaven, na Archivo Nashonal Kòrsou, den 005 Archief Koloniale Overheid, inventario 16.6 Burgerlijke Stand/Bevolking/Registratie, numbernan di inventario 116-117.

Lisensia

E Index Curaçao: Slavenregister en Emancipatieregisters 1839-1863’ ta disponibel segun kondishonnan di lisensia, akordá den e akuerdo di koperashon entre Archivo Nashonal Kòrsou, Radboud Universiteit/Stichting HDS i University of Curaçao. E esensia di e kondishonnan ta ku e usuarionan por hasi uso libremente di e índise, kon tal ku mèldu e nòmber di esaki na ora di hasi referensia òf saka un publikashon i kon tal ku e usuario no usa e índise pa finnan komersial.

Kolofon

E ‘index Curaçao: slavenregister en emancipatieregisters 1839-1863’ a surgi for di un koperashon entre Max Scriwanek, direktor di Archivo Nashonal Kòrsou i Coen van Galen di Radboud Universiteit Nijmegen (na nòmber di Stichting HDS), ku sosten di University of Curaçao.  

E índise ta basá riba transkripshonnan ku e investigadó Els Langenfeld a hasi di e registronan di personanan sklabisá i registronan di emansipashon di Kòrsou. E famia di Els Langenfeld a traspasá e transkripshonnan aki pa Archivo Nashonal di Kòrsou, ku na su turno ta pone esakinan disponibel pa públiko. Señornan Coen van Galen, Björn Quanjer i Matthijs Paul di Radboud Universiteit a redaktá e vershon final di e banko di dato. 
 
E proyekto aki a keda realisá  den koperashon ku Radboud Universiteit Nijmegen, Archivo Nashonal Kòrsou i Nationaal Archief Nederland. El a ser finansiá ku sosten di Stichting Democratie en Media, Radboud Universiteit, Radboud Groep voor Historische Demografie en Familiegeschiedenis i Stichting Historische Database Suriname. Archivo Nashonal Kòrsou ta sumamente gradesido na su finansiadónan i espesialmente Nationaal Archief di Den Haag pa su sosten generoso n’e proyekto aki. 

E derechinan di outor di e banko di dato ta kai bou di e tres kolaboradónan: Radboud Universiteit Nijmegen/Stichting Historische Database Suriname, Archivo Nashonal Kòrsou i University of Curaçao, segun e lisensia formulá p’esakinan.